دوربین 360 درجه یا چشم ماهی (Fisheye) چیست؟

تصویر اولیه دوربین چشم ماهیشاید با تصاویر دوربین های چشم ماهی آشنایی داشته باشید. این دوربین ها دارای قابلیت های فوق العاده ای هستند که استفاده از آنها را در محیط های بزرگ بسیار ایده آل کرده است.

در ابتدا باید بدانید که تقریبا تمام دوربین های چشم ماهی موجود از نوع شبکه هستند. به این ترتیب شما نمی توانید در سیستم آنالوگ خود از دوربین چشم ماهی استفاده کنید. دوربین های چشم ماهی معمولا تشکیل شده از یک دوربین شبکه (با کیفیت بالای 2 مگا پیکسل) و یک لنز خاص چشم ماهی هستند. این لنز به شما این قابلیت را خواهد داد که تصاویر را از تمامی جهات در دوربین خود دریافت کنید.

مشکل اما اینجا خواهد بود که دوربین با زاویه 360 درجه یک تصویر خروجی کاملا گرد (مانند عکس) به شما می دهد. این تصویر در حالت عادی کمک زیادی به شما نمی کند چون اجسام در تصویر تغییر شکل پیدا می کنند و قابلیت تشخیص آنها تا حد زیادی کاهش می یابد (مانند عکس). این اشکال در لنزهای چشم ماهی به وسیله نرم افزار موجود در دوربین برطرف شده است. این نرم افزار با استفاده از مکانیزم های پردازش تصویر، تصویر ورودی دوربین را می کشد و به شکل یک تصویر یک پارچه بزرگ در می آورد. این تصویر خروجی این تلقی را به بیننده می دهد که دوربین تصاویر را از تمامی جهات می گیرد.

نرم افزار دوربین چشم ماهی این قابلیت را به شما می دهد تا فیلم های ضبط شده دوربین را نیز به صورت کاملا طبیعی مشاهده کنید و در واقع یک تصویر کاملا استاندارد از تمامی جهات دوربین مداربسته خود داشته باشید.

توجه داشته باشید که با توجه به کشیدگی که در گوشه های تصویر انجام می گیرد معمولا کیفیت تصویر در اطراف آن از کیفیت تصویر در زیر دوربین پایین تر است.

دوربین 360 درجه

تفاوت های دوربین چشم ماهی نسبت به دوربین گردان (PTZ)

 دوربین های چشم ماهی از بسیاری جهات مناسب تر از دوربین های گردان هستند. در زیر به چند مورد از مزایا و معایب این دوربین نسبت به دوربین های گردان اشاره می کنیم:

1)      قیمت قابل رقابت: دوربین های چشم ماهی با وجود شبکه بودن اما قیمت کاملا قابل رقابتی با دوربین های گردان دارند و با توجه به قابلیت های آنها به طور کامل از نظر مالی نسبت به دوربین های گردان به صرفه ترند.

2)      دوربین چشم ماهی فاقد قسمت متحرک است: قسمت های متحرک در دوربین های گردان دارای استهلاک نسبتا بالایی هستند و به تعمیر و نگه داری خیلی بیشتری نیاز دارند. در دوربین های چشم ماهی با توجه به عدم وجود قسمت متحرک استهلاک دوربین بسیار پایین خواهد بود که موجب کاهش هزینه های جانبی و افزایش طول عمر دوربین می گردد.

3)      نظارت دائمی 360 درجه: دوربین های گردان دارای این عیب بزرگ هستند که امکان نظارت دائمی در تمامی جهات را به شما نمی دهند. در واقع برای دیدن هر جهت شما باید سر دوربین را به آن سمت بچرخانید و با چرخاندن دوربین شما از دیگر جهات قافل خواهید شد. در طول بازبینی تصاویر نیز شما تنها خواهید توانست تصاویری را ببنید که در میدان دید اولیه دوربین بوده.

در رابطه با دوربین های چشم ماهی اما شما می توانید تصاویر را در تمامی جهات به صورت زنده ببینید و حتا بازیابی کنید.

4)      حجم تصویر ضبط شده: با توجه به کیفیت بالای تصاویر دوربین های چشم ماهی، تصاویر ضبظ شده از این دوربین های معمولا حجم بسیار بالایی خواهند داشت و این نگه داری تصاویر را برای مدت زمان طولانی بسیار پر هزینه خواهد کرد.

5)      نیاز به بستر شبکه: با توجه به شبکه بودن دوربین های چشم ماهی برای نصب آنها حتما نیاز به بستر شبکه در محل خواهید داشت. از این نظر نمی توانید یک دوربین چشم ماهی را به سیستم آنالوگ موجود خود اضافه کنید.

دوربین تحت شبکه (IP Camera)

دوربین تحت شبکهاستفاده از دوربین‌های تحت شبکه به علت بالا رفتن قابلیت‌های آنها نسبت به گذشته روز به روز درحال افزایش است و از این سو سعی دارم تا در مقاله‌ای نسبتا کوتاه به برخی از خصوصیات این دوربین‌ها بپردازم.

 

رزولیشن یا تفکیک پذیری

متفاوت از دوربین‌های آنالوگ که رزولیشن آنها با تی وی لاین (TVL) مشخص می‌شد (تعداد خطوط افقی موجود در تصویر) در دوربین‌ها تحت شبکه رزولیشن به پیکسن عنوان می‌شود.

به عنوان مثال 520 تی وی لاین در یک دوربین آنالوگ با رزولیشن 752x582 برابری می‌کند (که در نوع آنالوگ رزولیشن نسبتا بالایی به شمار می‌رود)

استفاده از دوربین‌های 2 و 3 مگاپیکسلی به صورت دوربین‌های شبکه به سرعت رایج شده و این دوربین‌ها می‌توانند تصاویری به مراتب بهتر از دوربین‌های آنالوگ ارائه دهند.

امروزه حتی دوربین‌های شبکه با روزلیشن 16 و 20 مگاپیکسر نیز وجود دارد. این دوربین‌ها می‌توانند تصاویر را با تمام جزئیاتشان نمایش دهند. از این دوربین‌ها معمولا برای مشاهده محیط‌های پهناور استفاده می‌شود.

عملکرد در نور کم

دوربین‌های تحت شبکه اولیه عملکرد مناسبی در نور کم نداشتند و مکانیزم جبران‌کننده آنها نیز باعث کاهش تعداد فریم‌ها در تصویر می‌شد که به یک تصویر بی کیفیت و نامنظم می‌انجامید.

اما دوربین‌های امروزی می‌توانند تصویر نسبتا مناسبی را حتی در نور یک لوکس نیز ایجاد کنند و از نور موجود استفاده مناسب را بکنند و 25 فریم در ثانیه را در هر شرایطی ایجاد کنند.

عملکرد در شبکه

یکی از نگرانی‌های مهم مسئولان شبکه در مورد استفاده از دوربین‌های تحت شبکه تاثیر آنها بر روی شبکه و کاهش سرعت آن است. چراکه به ویژه در دوربین رزولیشن بالا حجم زیادی از اطلاعات مربوط به دوربین باید در هر لحظه در شبکه جابه جا شود و با توجه به پهنای باند محدود شبکه این می‌تواند موجب ایجاد اختلال در شبکه نیز شود.

با این حال شبکه‌های گیگابایتی امروزی می‌توانند به راحتی نصب این دوربین‌ها را پشتیبانی کنند و در صورت ایجاد اختلال باید ظرفیت شبکه را افزایش داد. روش دیگر برای جلوگیری از ایجاد اختلال در شبکه استفاده از کابل‌های داده و عدم نصب مستقیم دوربین‌ها به شبکه است به طوری که تصاویر دارای شبکه خاص خود در سیستم باشند.

Power over Ethernet

بیشتر دوربین‌های شبکه دارای این قابلیت هستند. به این معنا که می‌توانید دوربین را با همان کابل شبکه تغیه کنید و این نیاز به یک کابل اضافه را جهت تغذیه دوربین از بین می‌برد.

پیشرفت‌های جدید این امکان را فارهم کرده که تجهیزات پر مصرف تر مانند دوربین‌های با قابلیت پن تیلت و زوم را نیز بتوان با همان کابل دیتا تغذیه کرد.

در مقایسه با دوربین‌های آنالوگ که به یک کالب جداگانه برای تغذیه نیاز داشتند این قابلیت موجب صرفه جویی در زمان و هزینه کابل کشی خواهد شد.

محدودیت طول کابل

داده‌ها بر روی کابل Cat5 دارای محدودیت مسافت تا ۱۰۰ متر است. با این حال تقویت‌کننده‌هایی وجود دارند که به راحتی این مسافت به ۲۰۰ متر افزایش می‌دهند و با استفاده از تجهیزات پیچیده‌تر می‌توان این مسافت را تا ۵۰۰ متر نیز افزایش داد.

با این حال در موقع نصب دوربین‌های شبکه نیز مانند دوربین‌های انالوگ باید به محدودیت فاصیه آنها و طول کابل توجه داشت.